Sociale verkiezingen 2024
Sociale verkiezingen 2024
De sociale verkiezingen voor de oprichting en de vernieuwing van de inspraakorganen binnen de ondernemingen vinden plaats van 13 tot 26 mei 2024.
Wat is het en waarvoor dient het?
Deze verkiezingen worden elke vier jaar georganiseerd om de vertegenwoordigers van de werknemers aan te duiden in de inspraakorganen van de ondernemingen, met name de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk.
Sociale verkiezingen gepland van 13 mei tot 26 mei 2024
Voor wie is dit van belang?
Er moet een raad worden opgericht:
- In de ondernemingen die gewoonlijk gemiddeld ten minste 100 werknemers tewerkstellen.
- In de ondernemingen waar bij de vorige verkiezingen een raad werd opgericht of had moeten worden opgericht, voor zover zij nog steeds gewoonlijk gemiddeld ten minste 50 werknemers tewerkstellen. In dergelijk geval moet niet worden overgegaan tot de verkiezing van de leden van de raad. Hun mandaat binnen de raad zal worden uitgeoefend door de verkozen personeelsafgevaardigden van het comité.
Er moet een comité worden opgericht in de ondernemingen die gewoonlijk gemiddeld ten minste 50 werknemers tewerkstellen.
Berekening van de drempel
Voor de berekening van de drempel, de berekening van het aantal mandaten, de verkiesbaarheidsvoorwaarden en de kiesvoorwaarden in het bijzonder, alsook voor alle regels van de verkiezingsprocedure, wordt als "werknemer" beschouwd: iedere persoon die verbonden is met de onderneming door een arbeids- of leerovereenkomst. Worden dus als zodanig beschouwd: de arbeiders, de bedienden met inbegrip van de handelsvertegenwoordigers, de kaderleden en het leidinggevend personeel (enkel het leidinggevend personeel met een arbeidsovereenkomst wordt beschouwd als "werknemer". Dit begrip is beperkter dan dit van punt 3.4 van de afdeling 3 van de brochure, betreffende het vaststellen van het leidinggevend personeel in de onderneming).De studenten, de huisarbeiders, de telewerkers en de dienstencheque-werknemers vallen ook onder deze definitie.
Worden gelijkgesteld met werknemers van de onderneming waar ze worden tewerkgesteld : de personen die voor een beroepsopleiding in de onderneming geplaatst zijn door de gefederaliseerde entiteiten belast met de beroepsopleiding; de onderzoekers aangeworven door het Fonds national de la recherche scientifique of door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen, evenals door de geassocieerde Fondsen; zij worden beschouwd als werknemers van de instelling waar zij hun onderzoeksopdracht uitoefenen.
Worden, énkel voor de berekening van de drempel, niet als "werknemer" bij hun werkgever beschouwd: de werknemer die verbonden is door een vervangingsovereenkomst gesloten overeenkomstig de bepalingen van artikel 11ter van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten; de uitzendkracht (bij het uitzendkantoor).
Opmerking: terwijl de uitzendkrachten voor de berekening van de drempel niet als werknemers worden beschouwd bij hun werkgever (met name het uitzendkantoor), worden ze wel, op basis van een bijzonder register, in aanmerking worden genomen in de gebruikende onderneming voor zover ze geen werknemers vervangen gedurende de schorsing van de uitvoering van de overeenkomst.
Voorbeeld: Als uw verkiezingsdag 13 mei 2024 is, dan:
X-60 = 15 december 2023, X = 12 februari 2024, Y = 13 mei 2024
U vindt de kalender met de bijbehorende data in de brochure aan het einde van de pagina.
7.000 bedrijven getroffen in België
Overzicht van de procedure
Voor de editie 2024 dient de verkiezingsdag te worden bepaald binnen de periode van 13 tot en met 26 mei 2024. Deze dag wordt evenwel voorafgegaan door een strikte voorprocedure die 150 dagen duurt, en zich afspeelt rond de spilmomenten X, de datum van de aanplakking van het bericht tot aankondiging van de datum van de verkiezingen, en Y, de datum van de verkiezingen die exact 90 dagen later valt.
De procedure duurt 150 dagen, met twee belangrijke data:
- Dag X = de dag waarop de verkiezingsdatum in het bedrijf wordt gepubliceerd;
- Dag Y = de dag van de stemming.
De procedure begint 60 dagen voor dag X (X-60) en is verdeeld in drie delen:
- De voorverkiezingsfase, die loopt van dag X-60 tot dag X ;
- De verkiezingsfase, die loopt van dag X tot dag Y (X+90);
- De verkiezingsdag: Y.
Dag X-60: Voorverkiezingsprocedure
Gedurende de voorprocedure dienen er binnen de onderneming, volgens een strikt gefaseerde kalender, bepaalde beslissingen te worden genomen en handelingen te worden verricht. Bepaalde informatie moet intern in de onderneming worden gecommuniceerd via aanplakking, en desgevallend ook extern buiten de onderneming aan de vakbonden en/of de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (verder: FOD Werkgelegenheid). Vakbonden moeten van hun kant tijdig kandidatenlijsten indienen bij de onderneming.
Door middel van ingevuld modelformulier X − 60, schriftelijke mededeling door de werkgever aan de raad of het comité of bij ontstentenis ervan, aan de vakbondsafvaardiging over:
- de aard, de gebieden en de graad van zelfstandigheid en afhankelijkheid van de zetel ten opzichte van de juridische entiteit of over de aard, de gebieden en de graad van zelfstandigheid of afhankelijkheid van de juridische entiteit ten opzichte van de technische bedrijfseenheid. Wanneer reeds een orgaan werd opgericht, schriftelijke informatie door de werkgever aan de raad of aan het comité over de wijzigingen die zich in de structuur van de onderneming hebben voorgedaan en over de nieuwe criteria van zelfstandigheid of afhankelijkheid van de zetel ten opzichte van de juridische entiteit of van de juridische entiteiten ten opzichte van de technische bedrijfseenheid, of over de niet-gewijzigde TBE. 8
- het aantal personeelsleden per categorie (arbeiders, bedienden met inbegrip van de kaderleden en het leidinggevend personeel, jeugdige werknemers), rekening houdend met het aantal personeelsleden dat op dat ogenblik in de onderneming wordt tewerkgesteld. Wanneer een raad moet worden opgericht in deze fase van de verkiezingsprocedure, is er nog geen beslissing betreffende het «kaderpersoneel», deze worden dus in de categorie van de bedienden geteld.
- de functies van het leidinggevend personeel door hun benaming en inhoud te verduidelijken, alsmede, bij wijze van aanduiding, de lijst van personen die deze functies uitoefenen. In deze lijst worden de leidinggevende functies vermeld en de werknemers die tot de technische bedrijfseenheid behoren, die deze functies uitoefenen, alsook de personen die niet tot de technische bedrijfseenheid behoren doch deze functies uitoefenen.
- de functies van kaderleden, alsmede, bij wijze van aanduiding, over de lijst van personen die deze functies uitoefenen. In deze lijst mogen slechts personen opgenomen worden die als bediende aangegeven zijn in de aangifte overgemaakt aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. LET OP: Deze informatie wordt enkel gegeven indien de onderneming ten minste 100 werknemers tewerkstelt en ten minste 30 bedienden telt.
- de datum van de aanplakking van het bericht waarbij de datum van de verkiezingen wordt aangekondigd en de beoogde datum voor de verkiezingen.
Link naar de formulier Dag X-60: Klik hier
Dag X: aanplakking van de aankondiging van de verkiezingsdatum
Door middel van ingevuld modelformulier X, aanplakking in de verschillende secties en afdelingen van de onderneming door de raad of het comité, of bij ontstentenis hiervan door de werkgever van een bericht met de vermelding van:
- de datum en de uurregeling van de verkiezingen
- het adres en de benaming van de technische bedrijfseenheid of bedrijfseenheden waar de raden of de comités moeten worden opgericht 10
- het aantal mandaten per orgaan en per categorie
- de voorlopige kiezerslijsten of de plaatsen waar zij kunnen worden geraadpleegd
- de lijst van de leden van het leidinggevend personeel met vermelding van de benaming en de inhoud van de leidinggevende functies, of de plaatsen waar deze lijsten kunnen worden geraadpleegd
- de lijst van de kaderleden of de plaatsen waar deze lijsten kunnen worden geraadpleegd
- de data die uit de verkiezingsprocedure voortvloeien
- de persoon of de dienst door de werkgever belast met het versturen van de oproepingsbrieven voor de verkiezing
- (eventueel) de beslissing aangaande het elektronisch stemmen.
Dit bericht moet de datum van de aanplakking vermelden. De datum vermeld op het bericht moet de datum zijn van de aanplakking van het bericht dat de datum van de verkiezingen aankondigt. Indien er in de raad of het comité geen akkoord wordt bereikt over de datum en de uurregeling van de verkiezingen, wordt deze datum en de uurregeling vastgesteld door de sociaal inspecteur van de Algemene Directie Toezicht op de sociale wetten. Deze aanplakking kan vervangen worden door het ter beschikking stellen van een elektronisch document, voor zover alle werknemers hiertoe toegang hebben tijdens hun normale werkuren. Bij ontstentenis van een raad of een comité wordt het afschrift van dit bericht overgemaakt aan de vakbondsafvaardiging.
Het ingevulde modelformulier X wordt op elektronische wijze meegedeeld via de webapplicatie van de FOD Werkgelegenheid, of wordt onmiddellijk naar de zetel van de representatieve werknemers en kaderledenorganisaties verzonden. Verzending aan de kaderledenorganisaties enkel wanneer de ingezette procedure gericht is op de oprichting van een raad. De lijsten van de leden van het leidinggevend personeel en van de werknemers die een kaderfunctie uitoefenen worden bij deze verzendingen gevoegd.
De kiezerslijsten worden enkel bijgevoegd bij ontstentenis
van een raad, van een comité of bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging waarin alle
representatieve werknemersorganisaties zijn vertegenwoordigd.
LINK NAAR FORMULIER Dag X: Klik hier
Dag X+90 = Y
Dag van de verkiezingen en van de stemopneming.
Download de verklarende brochure van het FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg over de gedetailleerde procedure voor de sociale verkiezingen van 2024:
Enkele belangrijke concepten
Vakbondsafvaardiging:
Vakbondsafgevaardigden zijn werknemers van de onderneming die verkozen worden of aangeduid zijn om de bij een vakbond aangesloten personeelsleden bij de werkgever te vertegenwoordigen.
Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW):
Onder comité voor preventie en bescherming op het werk wordt in de eerste plaats verstaan het comité dat bij de sociale verkiezingen door de werknemers werd verkozen. Elke onderneming met minstens 50 werknemers moet een comité voor preventie en bescherming op het werk (comité PB) oprichten.
Om het welzijn op het werk te garanderen moet de werkgever een welzijnsbeleid uitwerken en toepassen. Het comité PB ziet er op toe dat dit welzijnsbeleid de risico's in de onderneming aanpakt en rekening houdt met: arbeidsveiligheid, gezondheid van de werknemer, psychosociale aspecten van het werk, ergonomie, arbeidshygiëne, verfraaiing van de arbeidsplaatsen, maatregelen rond milieu.
Ondernemingsraad:
De ondernemingsraad is een paritair orgaan waarin het ondernemingshoofd de werknemersvertegenwoordigers informeert en raadpleegt. Een ondernemingsraad moet opgericht worden in elke onderneming die gemiddeld ten minste 100 werknemers tewerkstelt
Interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDPB):
Elke werkgever moet beschikken over een interne dienst voor preventie en bescherming op het werk. Binnen deze dienst moet steeds een preventieadviseur aanwezig zijn. Wanneer deze interne dienst niet zelf alle opdrachten kan vervullen die hem zijn toevertrouwd, kan de werkgever bijkomend een beroep doen op een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.
Deze publicatie behandelt een reglementering
die soms zeer complex is. Op basis van deze
publicatie kan geen enkel recht geëist worden.
De enige basis daarvoor wordt gevormd door de
wettelijke en regelgevende teksten.